چگونه صبح کردید

چگونه صبح کردید

شخصی از امیرمؤمنان‌ علیه السلام سؤال کرد: چگونه صبح کردید و در چه حالی هستید؟

حضرت فرمود : «أَصْبَحْتُ وَ أَنَا الصِّدِّیقُ الاَْکْبَرُ وَ الْفارُوقُ الاَْعْظَمُ وَ أَنَا وَصِیُّ خَیْرِ الْبَشَرِ وَ أَنَا الاَْوَّلُ وَ أَنَا الاْخِرُ وَ أَنَا الْباطِنُ وَ أَنَا الظّاهِرُ وَ أَنَا بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ وَ أَنَا عَیْنُ اللّهِ، وَ أَنَا جَنْبُ اللّهِ وَ أَنَا أَمِینُ اللّهِ عَلَی الْمُرْسَلِینَ، بِنا عُبِدَ اللّهِ، وَ نَحْنُ خُزّانُ اللّهِ فِی أَرْضِهِ وَ سَمائِهِ، وَ أَنَا أُحْیِی وَ أُمِیتُ وَ أَنَا حَیٌّ لا یَمُوتُ.»فَتَعَجَّبَ الاْعْرابِیُّ مِنْ قَوْلِهِ فَقالَ (علیه السلام):«أَنَا الاْوَّلُ، أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِرَسُولِ اللّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم) ، وَ أَنَا الاْخِرُ، آخِرُ مَنْ نَظَرَ فِیهِ لَمّا کانَ فِی لَحَدِهِ، وَ أَنَا الظّاهِرُ، ظاهِرُ الاْسْلامِ، وَ أَنَا الْباطَنُ، بَطِینٌ مِنَ الْعِلْمِ، وَ أَنَا بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ، فَإِنِّی عَلِیمٌ بِکُلِّ شَیْءٍ، أَخْبَرَ اللّهُ بِهِ نَبِیَّهُ فَأَخْبَرَنِی بِهِ، فَأَمّا عَیْنُ اللّهِ، فَأَنَا عَیْنُهُ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ وَ الْکَفَرَهِ،وَ أَمّا جَنْبُ اللّهِ، فأَنْ تَقُولَ نَفْسٌ: ( یا حَسْرَتی عَلی ما فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللّهِ) وَ مَنْ فَرَّطَ فِیَّ فَقَدْ فَرَّطَ فِی اللّهِ، وَ لَمْ یَجُزْ لِنَبِیٍّ نُبُوَّهً حَتّی یَأْخُذُ خاتَمآ مِنْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله و سلم) فَلِذلِکَ سُمِّیَ خاتَمُ النَّبِیِّینَ، مُحَمَّدٌ سَیِّدُ النَّبِیِّینَ وَ أَنَا سَیِّدُ الْوَصِیِّینَ، وَ أَمّا خُزّانُ اللّهِ فِی أَرْضِهِ، فَقَدْ عَلِمْنا ما عَلَّمنا رَسُولُ اللّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم) بِقُولٍ صادِقٍ.وَ أَنَا أُحْیِی، أُحْیِی سُنَّهَ رَسُولِ اللّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم) ، وَ أَنَا أُمِیتُ، أُمِیتُ الْبِدْعَهَ، وَ أَنَا حَیٌّ لاأَمُوتُ لِقَوْلِهِ تَعالی: (وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلُوا فی سَبیلِ اللّهِ أَمْواتآ بَلْ أَحْیاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ) .»

«صبح کردم در حالی که من صدّیق اکبر و فاروق اعظم هستم. من وصی بهترین بشر هستم. منم اول، منم آخر، منم ظاهر، منم باطن، من به هر چیزی عالم هستم. منم عین اللَّه، منم جنب اللَّه، من امین خدا بر پیامبران هستم. به واسطه ما خداوند عبادت می‌شود، ما گنجینه داران الهی در آسمان و زمین هستیم. من زنده می‌کنم، من می‌میرانم، و من زنده لایموت هستم».

اعرابی از بیان امیرمؤمنان ‌علیه السلام شگفت زده شد، پس حضرت فرمود :
« من اوّل هستم ؛ یعنی من اولین کسی هستم که به رسول خداصلی الله علیه وآله ایمان آوردم. من آخر هستم ؛ یعنی آخرین کسی بودم که آن حضرت را زیارت کردم، آن‌گاه که ایشان را در قبر گذاشتم.
منم ظاهر؛ یعنی من ظاهرکننده اسلام هستم. منم باطن؛ یعنی سینه من مملوّ از علم و دانش است، و به همه چیز آگاهم؛ یعنی هرچه را که خدا به پیامبرش آموخت، آن حضرت نیز همه را به من خبر داده است. من عین اللَّه هستم؛ یعنی چشم بینای خدا بر مؤمنان و کافران هستم.

من جنب اللَّه هستم، اشاره به فرمایش خدای تعالی است که می‌فرماید: « یا حَسْرَتی عَلی ما فَرَّطتُ فِی جَنْبِ اللَّهِ » ( سوره زمر، آیه 56.) «افسوس برمن از کوتاهی ‌هایی که در اطاعت فرمان خدا کردم ».

هرکس درباره [ولایت] من کوتاهی کند، درباره ی خداوند متعال کوتاهی کرده است. و به هیچ پیامبری اجازه نبوّت داده نشد مگر این که مُهری از محمّد (صلی الله علیه و آله و سلم) داشته باشد. و به همین جهت خاتم النّبیّین نام گرفت. محمّد سیّد انبیا است و من سیّد اوصیا هستم. و ما گنجینه داران خدا در روی زمین و آسمان هستیم. ما دانستیم آنچه را رسول خدا به گفتار صحیح و صادق خود به ما آموخت.

من زنده کننده‌ام؛ یعنی سنّت رسول خداصلی الله علیه وآله را زنده می‌کنم. من میراننده هستم؛ یعنی هرگونه بدعتی را نابود می‌کنم. من زنده‌ای هستم که مرگ ندارد، اشاره به فرمایش خدای تعالی است که فرمود: آنان‌که در راه خدا کشته شده‌اند را مرده نپندارید، بلکه‌ایشان زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزی می‌خورند»
« وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِندَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ.(آل عمران، آیه169)»

 منابع: بحارالانوار،ج‌39،ص‌348؛
مناقب آل ابی‌طالب ، ج‌ 2، ص 385.