یلدا سنت کهن و آمیخته با آموزه های روز
یلدا سنت کهن و آمیخته با آموزه های روز
ایرانیان قدیم شادی و نشاط را از موهبت های خدایی و غم و اندوه و تیره دلی را از پدیده های اهریمنی می پنداشتند. مراسم نوروز ؛ شب یلدا و سنت های دیگر در واقع بیانگر این حقیقت است که ایرانیان پس از رهایی از بیدادگری و ستم به شکرانه بازیافتن آزادی ، جشن برپا می ساختند و پیروزی نیکی بر بدی و روشنایی بر تاریکی و داد بر ستم را گرامی می داشتند.
در دوران کهن ، شب مظهر تاریکی و تباهی و وحشت بوده و اغلب سعی می کردند که شب هنگام با افروختن آتش و افزودن نور ، خانه روشن باشد تا پلیدی و تباهی در آن راه نیابد. شب یلدا طولانی ترین شب ها است. یعنی تسلط تاریکی بر زمین از تسلط نور خورشید و روشنایی می کاهد. و چون فردای این شب روشنایی بر ظلمت غالب و روز طولانی می شود ، ایرانیان تولد دوباره خورشید را که مظهر روشنایی است جشن می گیرند.
یلدا از نظر معنی معادل با کلمه نوئل از ریشه ناتالیس رومی به معنی تولد است و نوئل از ریشه یلدا است.
واژه
یلدا به معنی ولادت است . ولادت خورشید ( مهر و میترا ) و رومیان آن را (
ناتالیس انویکتوس ) یعنی روز ( تولد مهر شکست ناپذیر ) نامند .
صدای پای یلدا آرام آرام به گوش می رسد. پدربزرگها و مادر بزرگها خانه را برای استقبال از فرزندان می آرایند و فرزندان و نوه ها نیز از آن سوی برای دیدار بزرگان خانواده بی قرارند .
یکی دیگر از رسم های بی نظیر شب یلدا ، قرآن خوانی ؛ نهج البلاغه خوانی ؛ قصه خوانی ؛ شاهنامه خوانی ؛ حافظ خوانی و «فال حافظ گرفتن» است . فال حافظ گرفتن در شب یلدا در سده های اخیر به رسم های شب یلدا افزوده شده است.